NVP  
Jeugdzorg Nederland  
Nederlands Jeugdinstituut  
 
Jeugdformaat: Het gaat om de best passende match
Jeugdformaat vindt dat alle kinderen en jongeren het recht hebben op een omgeving waarin zij perspectief hebben op een goede toekomst. Een toekomst waarin zij kunnen worden wie zij graag willen zijn. Zij hebben het recht om kansrijk op te groeien en het recht op kansen om hun talenten te ontwikkelen.

Jeugdformaat ziet echter dat kinderen in de pleegzorg te veel wisselingen meemaken, waardoor zij minder stabiel opgroeien en minder kansen hebben om hun talenten te ontwikkelen. Daarom wil Jeugdformaat meer continuïteit en stabiliteit realiseren voor deze kinderen, en hun ouders en pleegouders. Dat kan alleen als er voldoende pleegouders beschikbaar zijn die kinderen willen en kunnen opvangen in hun gezin. Pleegzorg vraagt veel van deze gezinnen, zeker omdat kinderen steeds vaker zwaardere problematiek hebben. Een deel van de pleegouders stopt daarom als pleegouder. Jeugdformaat vindt het belangrijk om zich in te zetten om zowel breakdown als uitval van pleegouders te voorkomen.

Kern van wat Jeugdformaat wil bereiken, is dat kinderen en hun ouders de ondersteuning krijgen die het beste bij hen past. Bij pleegzorg gaat het dan om de best passende match, waar kind en ouders zich goed bij voelen, maar ook om ondersteuning op maat. Met de ondersteuning op maat wil Jeugdformaat bereiken dat kinderen in het pleeggezin kunnen blijven zo lang als nodig is.

Trauma

Het verminderen van breakdown en uitval van pleegouders staat al geruime tijd op de agenda bij Jeugdformaat. Er zijn dan ook al verschillende acties ondernomen op beide gebieden. Zo werkt de instelling sinds 2015 samen met de ggz om passende ondersteuning te bieden bij trauma. Sinds 2018 vergroot Jeugdformaat zijn inzet ten behoeve van zowel stabilisatie als behandeling van trauma. Hierbij is ook oog voor het versterken van pleegouders, door het bieden van psycho-educatie en de training Zorgen voor getraumatiseerde kinderen. Pleegouders geven aan dat zij mede dankzij de training beter in staat zijn om 'achter het gedrag' van hun pleegkind te kijken. Ook op het gebied van hechting, gedrag, seksualiteit en systeem versterkt Jeugdformaat zijn inzet. Dat begint aan de voorkant, met goede, handelingsgerichte diagnostiek. Het doel is bij de start van de plaatsing een completer beeld te krijgen van wat er speelt bij het kind en de omgeving, dus de ouders en het netwerk. Daardoor is tijdig in te schatten welke aanvullende ondersteuning en behandeling nodig is, hetzij binnen Jeugdformaat, hetzij bij een van de ketenpartners.

Waardering

Jeugdformaat verwacht dat deze inzet op maat voor kind, ouders en pleegouders bijdraagt aan het versterken van de kracht van pleegouders en de kans op uitval vermindert. Daarnaast zijn er acties gericht op behoud van pleegouders, zoals merkbare waardering voor pleegouders. Jeugdformaat zet hen bijvoorbeeld in het zonnetje wanneer ze één, tien of dertig jaar pleegouder zijn. Verder kunnen pleegouders zich sinds 2018 wenden tot een onafhankelijke vertrouwenspersoon. Om meer zicht te krijgen op de redenen waarom pleegouders stoppen, nodigt Jeugdformaat ze uit voor een exitgesprek.

Werving

Om meer mensen te bereiken die iets voor een kind willen en kunnen betekenen – pleegouders en gezinshuisouders, maar ook vrijwilligers – is een brede wervingscampagne ontwikkeld, JijBent.org. De campagne levert onder meer vrijwilligers op die een maatje voor een pleegkind willen zijn, maar ook voorstellen voor leuke eenmalige activiteiten voor pleegkinderen.

Met het actieonderzoek wil Jeugdformaat gerichter inzetten op de groep waar de uitval het hoogst is. Daarom is begonnen met een inventarisatie van de redenen waarom pleegzorgplaatsingen werden beëindigd en waarom pleegouders stopten. Daarvoor is onder meer dossieronderzoek gedaan. Verder worden verdiepende interviews gehouden met pleegzorgbegeleiders.

Integraal werken

Jeugdformaat heeft positieve ervaringen met integraal werken. Met zijn ggz- en lvb-ketenpartners werkt Jeugdformaat samen in integrale ambulante teams. Deze samenwerking draagt bij aan kennisuitwisseling en begrip voor elkaars werkwijzen. Door de korte lijntjes is het makkelijker een passend plan te maken. De integrale teams werken ook met de JIM, Jouw Ingebrachte Mentor. Deze door het kind en gezin gekozen mentor ondersteunt het hulpproces vanuit de leefwereld van het kind. Jeugdformaat wil onderzoeken of de inzet van JIM ook kan helpen bij pleegzorg.

Verder kunnen pleegouders met vragen terecht bij het servicecentrum pleegzorg, dat goed op de hoogte is van regelingen en wetgeving. En in een van de gemeenten waar Jeugdformaat actief is, kunnen pleegouders gebruik maken van kledingmagazijn Je mag er zijn. Daar kunnen zij kleding en speelgoed voor pleegkinderen ophalen. Ook is het een ontmoetingsplek voor pleegouders.
NVP  
Jeugdzorg Nederland  
Nederlands Jeugdinstituut